Imbangan

Pengenalan

• Imbangan ialah keadaan yang berpadanan atau tidak berat sebelah atau garisan tengah yang membahagikan sesuatu objek kepada dua bahagian yang sama.
• Ia merupakan keadaan sama dari segi berat, tarikan dan tumpuan perhatian yang terdapat dalam sesuatu susunan unsur- unsur seni.
• Imbangan perlu untuk menarik perhatian dan menimbulkan suasana formal atau tidak formal disiplin atau ceria.
• Melalui imbangan, susunan tidak akan kelihatan berat sebelah dan akan mewujudkan kesan kesatuan.
• Dapatkah anda bayangkan sekiranya burung, rama- rama mahupun layang- layang tidak dapat terbang tinggi sekiranya sayapnya tidak seimbang?

Imbangan pada kedua- dua belah kepak burung membolehkannya untuk terbang serta menentukan hala tuju dan destinasi pergerakannya.

Garisan axis

Untuk menunjukkan imbangan, garisan axis di tengah- tengah dapat menentukan sama ada kedua- dua bahagian mempunyai persamaan atau tidak.

Imbangan pada alam ciptaan Tuhan

• Benda- benda pada alam ciptaan Tuhan mengandungi unsur imbangan dengan pelbagai tujuan dan maksud.

Imbangan pada seekor labah- labah membolehkannya bergantung dan bergerak di permukaan yang tidak rata.



Imbangan pada sekuntum bunga orkid bertujuan menarik perhatian, proses fotosintesis dan keindahan.

Imbangan pada benda buatan manusia

• Imbangan pada benda buatan manusia khusus untuk melahirkan keindahan dan menarik perhatian.

Imbangan pada seni tembikar mewujudkan keindahan bentuk dan penyesuaian fungsinya.

Imbangan dalam seni bina mewujudkan keadaan yang selesa, indah, menarik dan lambang budaya setempat.


Imbangan pada sebuah gasing adalah untuk stabiliti dan untuk kadar pusingan dalam jangka masa yang maksima.

Jenis- jenis Imbangan

a) Imbangan semetri tulen

• Kiri dan kanan sesuatu benda atau olahan karya adalah sama berat sekiranya dilipat di bahagian tengah.
• Susunan rekaannya adalah seimbang di semua bahagian.
• Elemen imbangan itu boleh terdiri daripada persamaan warna, bentuk, jalinan atau susunan.

Wau atau layang- layang mengandungi unsur imbangan untuk membolehkan ia terbang tinggi. Motif dan corak hiasan juga mengandungi unsur imbangan di kedua- dua bahagian sayapnya.

Imbangan simetri tulen wujud pada rama- rama. Rama- rama mempunyai kepak yang sama saiz, warna dan corak dikedua- dua bahagian.


Wajah manusia mempunyai imbangan simetri tulen. Manusia mempunyai mata, hidung, mulut, dan telinga yang sama saiz di bahagian kiri dan kanan.

b) Imbangan simetri tidak sama/ asimetri

• Imbangan simetri tidak sama ialah susunan dan olahan unsur yang tidak sama di bahagian kiri kanan sesuatu gubahan, tetapi mempunyai keberatan yang sepadan untuk melahirkan kesan imbangan.

Gubahan yang mempunyai imbangan simetri tidak sama melalui saiz dan susunan objek.

c) Simetri semua arah

• Simetri semua arah merujuk kepada susunan elemen- elemen dan objek yang berpusat.

Merak mengigal

Kelarai pecah lapan

Kubah Masjid Sultan Sulaiman, Klang, Selangor

Aplikasi Imbangan

a) Mencorak

• Motif dan rupa yang berseimbangan akan menghasilkan corak yang berseimbangan juga.
• Motif dan rupa yang bebas boleh diolah untuk menjadikan corak itu berseimbangan dan mempunyai susunan teratur.

b) Seni ukir

• Corak ukiran kayu tradisional mempamerkan imbangan yang baik.
• Biasanya imbangan simetri digunakan untuk tujuan ini.

Ukiran kayu menggunakan format simetri semua arah berpusat

c) Anyaman

• Corak kelarai yang sama diulang sekeliling anyaman mengkuang, buluh, rotan atau pandan.
• Kelarai anyaman mempunyai ciri- ciri keseimbangan yang ketara.

d) Tenunan

• Corak tenunan dihasilkan melalui ulangan motif yang menghasilkan corak.
• Susunan dan reka letak motif adalah seimbang untuk menyerlahkan keayuan pemakai.

Tenunan songket berformatkan simetri tulen

Tenunan berformatkan simetri tidak sama.

e) Seni grafik

• Imbangan dalam seni grafik mempengaruhi persepsi audien.
• Imbangan ini menggambarkan pengaruh, identiti, dan wawasan pertubuhan secara simboliknya.
• Dalam poster, imbangan merujuk kepada susunan huruf- huruf dan susunan ilustrasi.

Logo syarikat yang berformatkan simetri semua arah berpusat

Cara- cara Menimbulkan Imbangan Tidak Simetri dalam Karya Seni Visual

a)Penggunaan warna yang berkuasa hebat

• Warna hebat digunakan untuk mengimbangkan warna neutral pada imej.
• Reka bentuk yang kecil boleh diwarnakan dengan warna yang berkuasa hebat untuk mengimbang rupa bentuk besar yang berwarna neutral.

b) Penggunaan nilai warna

• Warna- warna yang gelap mempunyai daya penarik yang lebih daripada warna yang muda.
• Bentuk yang kecil mesti diwarnakan dengan warna bernilai gelap untuk mengimbangi rupa bentuk yang besar tetapi ringkas.

c) Penggunaan rupa bentuk kompleks

• Sekiranya kedua- dua reka bentuk dan sama nilai maka rupa bentuk yang lebih kompleks akan menjadi tumpuan.
• Oleh itu, rupa bentuk yang kompleks dan kecil boleh digunakan untuk mengimbangi rupa bentuk imej yang besar tetapi ringkas.

d) Penggunaan jalinan yang berbeza- beza

• Jalinan yang besar dan kesat lebih menjadi tumpuan daripada jalinan yang halus dan licin.
• Untuk mengimbangi rupa bentuk yang kecil dengan yang besar, jalinan kasar dan kesat harus digunakan untuk rupa bentuk kecil.